Dikkat çekici güzelliği ve binlerce yıldır farklı kültürlerle harmanlanarak zenginleşen geleneksel Türk el sanatları, unutulmaya yüz tutmuş durumda. Bu geleneği hatırlatmak adına bazı el sanatlarına yer vermek istedik.
Bazı Türk el sanatları:
- Ebru Sanatı
- Çini Sanat
- Hat Sanatı
- Tezhip Sanatı
- Oya Sanatı
1. Ebru Sanatı
Kitre denilen bir madde ile hazırlanan su üzerine özel boyalar dökülüp, özel fırçalar ile boyaya şekil verilerek hazırlanan ebrunun kökeninin 9. ve 10. yüzyıla dayandığı düşünülüyor.
Türkistan’da ortaya çıkan bu sanat İran’da ebri ismiyle anılırdı. Telaffuz zorluğu nedeniyle Osmanlı’da ebru olarak değişti. Batı’da bu sanat Türk kağıdı ya da mermer kağıdı olarak da adlandırılıyor.
2. Çini Sanatı
Çini; porselen, seramik vb. malzemelerin çeşitli semboller işlenerek süslenmesiyle yapılan bir sanattır.
Türk sanatında köklü bir yere sahip çininin yaklaşık bin yılı aşkın bir tarihi vardır. Çini asıl gelişimini İslamiyet sonrası Türklerde sağlamıştır. Büyük Selçuklu ve Anadolu Selçuklu devletlerinde çini mimari yapılarda da yer almıştır.
3. Hat Sanatı
Hat sanatı (Hüsn-i hat), Arap harfleri kullanılarak yapılan yazı sanatıdır. Hüsn-i hat güzel yazı manasında kullanılmıştır. Bu sanatla uğraşan kişilere hattat ismi verilir. Hat sanatının yazım şekillerine göre farklı türleri de bulunmaktadır.
4. Tezhip Sanatı
Tezhip kelimesi Arapçada zeheb yani altın sözcüğünden türemiştir ve altınlamak anlamına gelir. Günümüzde de kitaplar üzerinde kullanılmaktadır. Bu sanatı yapan erkeklere müzehhip, kadınlara müzehhibe denir.
Tezhip sanatı minyatür ile karıştırılmaktadır. Minyatür sanatı bitki, hayvan figürleri ve mekan tasvirleri içerirken; tezhip eskiden hat sanatının etrafını süslemek veya günümüzde pano olarak kullanılmak amacıyla yapılmaktadır.
5. Oya Sanatı
Günümüzde oya sanatını yazmaların kenarında bolca görürüz. Oya sanatı renkli ipliklerin özel tekniklerle işlenmesiyle yapılır. Yapımında iğne, mekik, firkete, tığ gibi malzemeler kullanılır. Oya için kullanılan iplikler genellikle ipek, pamuk veya sentetiktir.
