Tarihte Türk Kadınları

Tarihte Türk kadınları, hep önemli bir yere sahip olmuştur. Türkler için kadın, toplumsal ve kültürel hayatın önemli bir parçasıdır. Türk kültüründe kadınlar, ailenin temeli olarak görülürler ve aile kurumunun korunması ve güçlendirilmesinde büyük bir rol oynarlar. Türklerde kadınların toplumda saygın bir yeri vardır ve kadınlar erkeklerle eşit haklara sahip olmalıdır düşüncesi yaygındır.

Tarihte Türk kadınları, toplumda önde gelen rol modelleri olmuştur. Özellikle Orta Asya ve Türk tarihinin erken dönemlerinde, Türk kadınları savaşçı ve lider olarak önemli bir rol oynamıştır. Türk kadınları, İslam dininin gelmesiyle birlikte daha çok ev işleri ve çocuk bakımıyla ilgili işlerde yer almış olsalar da, toplumsal hayatta önemli bir konuma sahip olmuşlardır.

Günümüzde Türkiye’de de kadınların toplumsal hayatta eşit haklara sahip olması için mücadele edilmekte ve kadınların güçlenmesi için çeşitli programlar ve projeler yürütülmektedir. Kadınların eğitimi, istihdamı ve siyasi hayatta daha fazla temsil edilmeleri gibi konular, Türkiye’deki kadın hareketinin öncelikli konuları arasındadır.

İşte tarihte ki bazı Türk kadınlarına örnekler:

Padişahların Eşleri

Türk tarihinde şüphesi sultanların eşleri, kız kardeşleri önemli roller oynamıştır. Bunlardan bazılarını şöyle örnekleyebiliriz;

1. Nurbanu Sultan : Kanuni Sultan Süleyman’ın eşi ve III. Murad’ın annesi olan Nurbanu Sultan, Osmanlı tarihinde önemli bir yer edinmiştir. II. Selim döneminde Valide Sultan olmuş ve oğlu III. Murad’ın tahta çıkmasıyla birlikte, Osmanlı İmparatorluğu’nun güçlü kadınlarından biri olarak yönetimde etkili olmuştur.
2. Mahpeyker Kösem Sultan : Osmanlı İmparatorluğu’nda 17. yüzyılda yaşamış ve I. Ahmed’in eşi, IV. Murad ve IV. Mehmed’in annesi olarak Osmanlı tahtında etkili bir figürdü. I. Ahmed’in ölümünden sonra oğlu IV. Murad’ın tahta çıkmasına yardımcı oldu ve Osmanlı Devleti’nde güçlü bir pozisyona sahip oldu. Kösem Sultan, zeki, yetenekli ve siyasi bir vizyona sahip bir kadındı ve Osmanlı Devleti’nin güçlü kadınlarından biri olarak kabul edilir. Ancak, hırsları ve gücü elinde tutma isteği nedeniyle çeşitli entrikalara karıştığı ve öldürülmesine sebep olduğu düşünülmektedir. Kösem Sultan, Osmanlı tarihindeki etkisi ve yönetimdeki gücü nedeniyle önemli bir figür olarak kabul edilmektedir.
3. Ayşe Sultan : II. Mahmud’un kızı ve Abdülmecid’in kız kardeşi olan Ayşe Sultan, Tanzimat döneminde kadınların eğitimine önem vermiş ve bu alanda çalışmalar yapmıştır. Ayrıca kocası Damat Nuri Paşa’nın sadrazamlığı döneminde de siyasi hayatta etkili olmuştur.
4. Mahperi Hatun : Selçuklu hükümdarı Sultan Kılıçarslan’ın eşi olan Mahperi Hatun, devlet işlerinde etkili olmuştur. Kocasının ölümünden sonra, oğlu I. Gıyaseddin Keyhüsrev’in tahta çıkması için mücadele etmiştir. Ayrıca, kültür ve sanata da ilgi duymuş ve kültür hayatına önemli katkılar yapmıştır.
5. Halime Hatun : Osman Gazi’nin eşi olan Halime Hatun, Osmanlı Devleti’nin kuruluş sürecinde etkili olmuştur. Oğlu Orhan Gazi’nin tahta çıkması ve devletin güçlenmesinde önemli bir rol oynamıştır. Ayrıca, Osmanlı tarihinde önemli bir figür olarak kabul edilmiş ve kendisine saygı duyulmuştur.
6. Hürrem Sultan : Osmanlı İmparatorluğu’nun 16. yüzyılda hüküm süren padişahı Kanuni Sultan Süleyman’ın eşi olarak bilinir. Doğum yeri ve ailesi hakkında kesin bilgi olmamakla birlikte, Gürcü bir köle olarak saraya getirildiği düşünülür. Hürrem Sultan, Kanuni Sultan Süleyman’ın diğer eşlerinden farklı olarak, padişahın siyasi kararlarında ve devlet işlerinde etkili bir rol oynadı. Hürrem Sultan, İstanbul’da birçok kültürel ve hayırsever faaliyet yürüttü ve güçlü bir kadın figürü olarak Osmanlı İmparatorluğu tarihinde önemli bir yer edindi.

Yazarlar

Türk Tarihinde, şüphesiz kadın yazarların önemli bir rolü olmuştur. Bunlardan bazıları şunlardır.

1. Fatma Aliye : Osmanlı İmparatorluğu’nun ilk kadın yazarı olan Fatma Aliye Hanım, 19. yüzyılda yaşamış bir yazardır. Hayatı boyunca edebiyat, kadın hakları ve toplumsal değişim konularında yazdığı eserlerle tanınır. Günümüzde 50₺’nin arkasında kendisine yer bulmuştur.
2. Halide Edip Adıvar : Halide Edip Adıvar, Türk tarihinde önemli bir yere sahip olan edebiyatçı, feminist ve siyasi aktivistti. 1884’te İstanbul’da doğdu ve İstanbul Kız Lisesi’nde eğitim gördü. Türkiye’nin bağımsızlık mücadelesinde aktif bir rol oynadı ve aynı zamanda kadın hakları konusunda mücadele etti.
3. Hatice Suat Derviş : Suat Derviş, Türk edebiyatının önemli kadın yazarlarından biridir. İstanbul’da doğdu ve özellikle hikaye ve romanlarıyla tanınır. Türkiye’de modern hikaye ve romanın gelişimine katkıda bulundu.
4. Adalet Ağaoğlu: : Adalet Ağaoğlu, Türk edebiyatının önde gelen yazarlarından biridir. 1929’da Trabzon’da doğdu ve Türkiye’nin çeşitli şehirlerinde yaşadı. Eserleriyle birçok ödül kazandı ve Türk edebiyatında özgün bir yeri vardır.
5. Tomris Uyar : Tomris Uyar, Türk edebiyatında modernist bir şair ve yazar olarak tanınır. 1941’de İstanbul’da doğdu ve şiir, öykü ve roman türlerinde eserler verdi. Eserleriyle birçok ödül kazandı ve Türk edebiyatında önemli bir yere sahiptir.

Diğerleri

Ve diğer önemli Türk kadınları;

1. Sabiha Gökçen : Sabiha Gökçen, Türkiye’nin ilk kadın savaş pilotu ve ilk kadın jet pilotudur. 22 Mart 1913 tarihinde Bursa’da doğan Gökçen, 1936 yılında Türk Hava Kurumu’nun açtığı pilotaj kursuna katılarak pilot oldu. Atatürk’ün kişisel pilotu olarak görev yapan Sabiha Gökçen, 1937 yılında Sovyetler Birliği’ne gönderilerek uçak fabrikalarında eğitim aldı ve savaş pilotu olarak yetiştirildi. İkinci Dünya Savaşı sırasında Türk Hava Kuvvetleri’nde görev yaptı ve birçok görevde yer aldı. Sabiha Gökçen, Türkiye’deki havacılık tarihinde önemli bir yere sahip ve Türk kadınlarının başarılarına örnek teşkil etmektedir.
2. Nene Hatun : Nene Hatun, 19. yüzyılın sonlarına doğru yaşamış bir Türk kadınıdır. Kendisi, Osmanlı-Rus Savaşı sırasında, 1877-1878 yılları arasında, Kafkas cephesinde mücadele etmiştir. Nene Hatun, Trabzon’un İslamköy (bugünkü adıyla Şalpazarı) ilçesinden gelir ve eşi de bir savaşçıdır. Savaş sırasında Trabzon’da kalan kadın ve çocukları korumak için kendi özgürlüğünü riske atan Nene Hatun, bir süvari birliği komutanı gibi hareket ederek düşmanı püskürtmüş ve savunmada önemli bir rol oynamıştır. Kendisi, Türk kadın kahramanları arasında önemli bir yere sahiptir ve Trabzon’da bir anıtı bulunmaktadır.
3. Prof. Dr. Türkan Saylan : Türk tıp dünyasının öncülerinden olan Prof. Dr. Türkan Saylan, lösemili çocukların tedavisinde büyük katkıları olan bir hekimdi. Ayrıca, lösemiyle mücadele için kurduğu LÖSEV vakfıyla da tanınır.
4. Prof. Dr. Canan Dağdeviren : MIT’de nanoteknoloji üzerine çalışmalar yapan Canan Dağdeviren, kablosuz, implant edilebilir cihazlar geliştirme konusunda dünya çapında tanınan bir bilim insanıdır.
5. Prof. Dr. Şefika Şule Erçetin : IEEE ve ACM gibi uluslararası bilim organizasyonlarının üyesi olan Şefika Şule Erçetin, kablosuz ağlar, sensör ağları ve bilgi güvenliği konularında çalışmalarıyla tanınır.
6. Prof. Dr. Ayşe Erzan : Fizik alanında çalışmalar yapan Ayşe Erzan, İstanbul Üniversitesi’nde öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır. Yoğun madde fiziği, fiziksel biyoloji ve istatistik mekaniği konularında çalışmaları vardır.
7. Dr. Fatma Kaplan Hürriyet : Tıp alanında çalışmalar yapan Dr. Fatma Kaplan Hürriyet, kanser hücrelerinin tedavisinde kullanılan nanoparçacıkların geliştirilmesinde öncü bir rol oynamıştır.

Tarihte Türk Kadınları: Bu listede sadece birkaç örnek verilmiştir. Başarılı Türk Kadınları oldukça fazladır.